zarządzanie I wyposażenie I technika e-AUTO SERVICE Nr 09/2025 m a n a g e r ISSN 1895-9253 • SOLIDNA I WYTRZYMAŁA ODZIEŻ OD FIRMY MEWA • ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ W LAKIERNI • CZUJNIKI NOx - HELLA • NARZĘDZIE DO PROFESJONALNEJ I BEPIECZNEJ NAPRAWY SILNIKÓW ELEKTRYCZNYCH
W NUMERZE Wydawca E-Business Press Sp. z o. o. Al.Jerozolimskie 81/7.10 02-001 Warszawa biuro@e-businesspress.pl www.autoservicemanager.pl REKLAMA Paweł Mularski pawel.mularski@e-businesspress.pl PRENUMERATA biuro@e-businesspress.pl REDAKCJA Paweł Bronisz pawel.bronisz@e-businesspress.pl Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść materiałów reklamowych. Wydawca zastrzega sobie prawo do skrótów nadesłanych materiałów. Wszystkie prawa zastrzeżone. Przedruk w całości i części wyłącznie za zgodą Wydawcy. zarządzanie I wyposażenie I technika e-AUTO SERVICE Nr 09/2025 m a n a g e r ISSN 1895-9253 • SOLIDNA I WYTRZYMAŁA ODZIEŻ OD FIRMY MEWA • ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ W LAKIERNI • CZUJNIKI NOx - HELLA • NARZĘDZIE DO PROFESJONALNEJ I BEPIECZNEJ NAPRAWY SILNIKÓW ELEKTRYCZNYCH PULS BRANŻY 4 SOLIDNA I WYTRZYMAŁA - NOWA ODZIEŻ FIRMY MEWA 10 CZY WYSOKOŚĆ MANDATÓW MA JAKIŚ WPŁYW NA LICZBĘ WYPADKÓW? 14 WIRTUALNE ZESTAWY HAMULCÓW 17 7 ZASAD, KTÓRE POMOGĄ W ROZWOJU TWOJEGO WARSZTATU LAKIERNIA 20 ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ W LAKIERNI 25 BEZPIECZEŃSTWO PRACY W LAKIERNI 30 SPEKTROFOTOMETRY W LAKIERNICTWIE WARSZTAT 42 CZUJNIKI NOx - HELLA 46 NAJNOWSZE TRENDY DIAGNOSTYKI 50 ROZRUSZNIKI DENSO 53 PRZYCZYNY HAŁASU PODCZAS HAMOWANIA 56 CZY WYCIEK OLEJU Z AMORTYZATORA OZNACZA KONIECZNOŚĆ JEGO WYMIANY? NOWOŚCI 60 PRZEGLĄD NOWOŚCI
PULS BRANŻY 4 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 Dla tych, którzy ciężko pracują Wszystkie nowe linie odzieży roboczej konsekwentnie spełniają wymagania stawiane jej przez noszących ją rzemieślników. Przykładem może być mądrze przemyślana koncepcja kieszeni z licznymi zatrzaskami i zamkami błyskawicznymi, dzięki którym narzędzia i smartfon są zawsze pod ręką. Suwaki mają specjalne uchwyty, by można je było otwierać bez trudu nawet SOLIDNA I WYTRZYMAŁA - NOWA ODZIEŻ FIRMY MEWA PRZEZNACZONA DLA RZEMIOSŁA Rzemiosło wymaga pełnego zaangażowania każdego dnia. Nieobrobione i surowe materiały budowlane i często trudne środowisko pracy sprawiają, że praca jest szczególnie wymagająca. Nowe kolekcje firmy Mewa są zaprojektowane specjalnie tak, by ułatwić wysokowydajną pracę w rzemiośle. Kolekcje odzieży roboczej Force Heavy Duty, Bodyforce i Dynamic Works są niezwykle wytrzymałe i trwałe oraz odporne na duże obciążenia mechaniczne. Charakteryzują się również ergonomicznym krojem, nowoczesnymi kolorami i funkcjonalnymi detalami, dostosowanymi bezpośrednio do praktycznych zastosowań. Dostawca usług tekstylnych, jakim jest firma Mewa, oferuje taką odzież roboczą w formie kompleksowej usługi.
PULS BRANŻY 5 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025
PULS BRANŻY 6 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 w rękawiczkach. Sportowy i ergonomiczny krój ubrań zapewnia swobodę ruchów. Wygląd został również zaprojektowany tak, aby spełnić oczekiwania rzemieślników. Ubrania wyposażone zostały na przykład w modne stójki, ozdobne odblaskowe lamówki, co w sumie sprawia, że robią wrażenie solidnej odzieży. Force Heavy Duty Ta kolekcja obejmuje kurtki, spodnie z paskiem i spodnie ogrodniczki, a także kamizelki, koszule i krótkie spodenki tzw. bermudy, które można łączyć ze sobą. Użytkownicy mogą wybierać spośród szerokiej gamy kolorów, by dopasować odzież do wizerunku firmy i stworzyć swój indywidualny styl. Obszary wokół łokci i kolan, szczególnie narażone na przetarcia, wzmocnione są materiałem Cordura. Bodyforce Kolekcja Bodyforce ma sportowy, dopasowany do ciała krój i jest wykonana z wytrzymałego i jednocześnie elastycznego materiału. Spodnie i kurtki dynamicznie dopasowują się do ruchów użytkownika. Komfort ten zapewniają strefy rozciągania rozmieszczone na ramionach, plecach, kolanach i łokciach, a także specjalnie uformowany obszar rękawów i kolan. Odzież jest przeznaczona dla każdego, kto w codziennej pracy ma dużo ruchu, na przykład rzemieślnicy, montażyści, pracownicy budowlani czy osoby zatrudnione w magazynach. Ubrania robocze kolekcji Force Heavy Duty zostały zaprojektowana specjalnie z myślą o wysokiej wydajności. zdjęcie: Mewa
PULS BRANŻY 7 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 Koszula robocza z kolekcji Force Heavy Duty posiada z tyłu otwory wentylacyjne, zapewniające optymalną cyrkulację powietrza podczas intensywnej pracy powodującej pocenie się. Kamizelka z kolekcji Force Heavy Duty posiada wiele kieszeni, w których można bezpiecznie schować różne narzędzia. zdjęcie: Mewa
PULS BRANŻY 8 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 Mewa Dynamic Works Ta stosunkowo nowa linia odzieży stawia na komfort, trwałość i świeży wygląd. Kurtki, spodnie z paskiem i spodnie ogrodniczki są przemyślane pod względem funkcjonalnym, mają sportowy krój i podążają za każdym ruchem noszącej je osoby. Odzież robocza w ramach kompleksowej usługi W ramach kompleksowej obsługi firma Mewa oferuje pełną obsługę odzieży roboczej, która obejmuje: pranie, przechowywanie, naprawę, w tym także odbiór brudnej odzieży i dostawę czystych, wypranych ubrań roboczych. Takie rozwiązanie pozwala na odciążenie firm w zakresie organizacji i logistyki oraz na redukcję wysokich kosztów zakupu pierwszej dostawy. Odzież jest prana i pielęgnowana zgodnie z certyfikowanymi standardami higieny i jakości. Wszystkie procesy operacyjne są zaprojektowane tak, by oszczędzać zasoby i działać w sposób przyjazny dla środowiska. Mewa zapewnia fachowe wsparcie już na etapie wyboru odzieży roboczej i doradza przy wdrażaniu koncepcji kolorystycznej zgodnej z identyfikacją wizualną danej firmy. Aby podkreślić jednolity image zespołu pracowników, Mewa oferuje usługę haftu i logo na elementach odzieży. Ubrania robocze Bodyforce oferowane są wersji dla kobiet i mężczyzn. Klasyczne detale sprawiają, że odzież z tej kolekcji wygląda zgrabnie, podczas gdy elementy odblaskowe zapewniają kontrast przyciągający wzrok.
PULS BRANŻY 9 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 Mewa Grupa Przedsiębiorstw Mewa z siedzibą w Wiesbaden jest jednym z wiodących europejskich dostawców oferujących kompleksowy serwis tekstyliów przemysłowych. Głównymi elementami oferty są czyściwa wielokrotnego użytku, a także odzież robocza i ochronna dla przemysłu, rzemiosła, gastronomii oraz służby zdrowia. Usługa B2B obejmuje konsultacje, dostawę, pielęgnację i naprawę oraz wymianę tekstyliów zgodnie z certyfikowanymi standardami jakości, higieny i bezpieczeństwa. W Europie odzież roboczą firmy Mewa nosi ponad 1,1 mln pracowników, a około 3 mln osób używa czyściw wielokrotnego użytku do czyszczenia maszyn i urządzeń. Mewa jest firmą rodzinną, posiada w Europie 53 lokalizacje, zatrudnia ponad 6000 pracowników, zaopatruje ponad 200 000 klientów. W 2024 roku obroty firmy wyniosły 937,9 mln euro. Firma Mewa została założona w 1908 roku i jest pionierem w obszarze zrównoważonych usług tekstylnych. Strategia firmy jest konsekwentnie zorientowana na zrównoważony rozwój. Firma Mewa była wielokrotnie wyróżniana za zorientowanie na klienta oraz zarządzanie jakością i zasobami. zdjęcia: Mewa
PULS BRANŻY 10 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 CZY WYSOKOŚĆ MANDATÓW MA JAKIŚ WPŁYW NA LICZBĘ WYPADKÓW? Firma carVertical zajmująca się danymi dotyczącymi pojazdów przeprowadziła badania w 23 krajach, w tym w Polsce, aby sprawdzić, czy istnieje jakaś zależność pomiędzy wysokością mandatów a wskaźnikiem uszkodzeń pojazdów. Możliwe, że takie korelacje zachodzą, ale nie są one tak oczywiste jak się wydaje.
PULS BRANŻY 11 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 Analiza danych ujawniła, że w krajach skandynawskich, w których mandaty są ekstremalnie wysokie wskaźnik uszkodzeń pojazdów jest niewielki. Ale w krajach, w których mandaty są niższe… reguły nie ma. W niektórych, np. w Niemczech, jest on niższy, w niektórych – np. w Polsce jest on wyższy. Możliwe, że ważną rolę odgrywa również kultura jazdy. Czy wyższe mandaty faktycznie przekładają się na mniejszą liczbę wypadków? Z ogólnoeuropejskiego punktu widzenia, w Polsce nie mamy najwyższych mandatów za przekroczenie prędkości. Na przykład przekroczenie prędkości o 15 km/h w Polsce wiąże się z mandatem w wysokości 24 euro (100 zł). Biorąc pod uwagę średnią miesięczną pensję w kraju wynoszącą 1504,02 euro (6264,47 zł), mandat ten stanowi zaledwie 1,6% miesięcznego dochodu. W badaniu przeprowadzonym przez carVertical Polska zajmuje 22. miejsce pod względem udziału średnich dochodów kierowców przeznaczonych na opłacenie mandatów za przekroczenie prędkości.Według Indeksu przejrzystości rynku samochodów używanych, 62,1% samochodów w Polsce ma w swojej historii odnotowane jakieś uszkodzenie. Jest to najwyższy odsetek spośród wszystkich krajów objętych badaniem. „Mandaty za przekroczenie prędkości w Europie o maksymalnie 15 km/h mogą wynosić od 10 do ponad 200 euro. Choć w krajach z wyższymi mandatami raporty odnotowują mniej uszkodzonych pojazdów, wydaje się, że istotną rolę odgrywa tam także większa kultura jazdy. Tolerancja kierowców wobec naruszeń przepisów ruchu drogowego różni się znacznie w poszczególnych krajach Europy”. - Matas Buzelis, ekspert rynku motoryzacyjnego w carVertical.
PULS BRANŻY 12 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 W niektórych krajach niskie mandaty idą w parze z… niskim wskaźnikiem wypadkowości! Polski przypadek niczego nie dowodzi. Okazuje się, że w innych krajach, w których mandaty również nie należą do najwyższych – wskaźniki wypadkowości są niższe. „Niskie mandaty niekoniecznie oznaczają, że w danym kraju będzie więcej kierowców przekraczających prędkość i wypadków. Na przykład Wielka Brytania, Niemcy i Hiszpania mają umiarkowane mandaty, ale także niskie wskaźniki szkód. Świadczy to o pewnym poziomie świadomości społecznej – kiedy kierowcy rozumieją konsekwencje przekroczenia prędkości, zachowują się bardziej odpowiedzialnie.” - Matas Buzelis, ekspert rynku motoryzacyjnego w carVertical. Kraje skandynawskie – najdroższe mandaty i najniższe wskaźniki Kraje skandynawskie, Szwecja, Dania i Finlandia, nakładają stosunkowo wysokie mandaty w porównaniu do średnich dochodów i wykazują niższy odsetek uszkodzeń pojazdów. Na przykład w Danii przekroczenie prędkości o 15 km/h kosztuje 3000 koron (402 euro) – około 10% średniej miesięcznej pensji. W efekcie duńscy kierowcy nie spieszą się. I to przynosi oczekiwany efekt. Według raportów tylko nieco ponad jedna piąta skontrolowanych samochodów miała uszkodzenia. Natomiast w wielu krajach Europy Środkowej i Wschodniej mandaty za przekroczenie prędkości są stosunkowo niskie, a wskaźniki uszkodzeń wyższe. Na przykład na Łotwie mandat za przekroczenie prędkości
PULS BRANŻY 13 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 do 15 km/h wynosi 40 euro, a na Słowacji – 39 euro. Kary te stanowią około 3% miesięcznych wynagrodzeń w tych krajach. Według raportów - ponad połowa wszystkich samochodów w każdym z tych krajów ma jakieś uszkodzenie na swoim koncie. Kary za przekroczenie prędkości mogą sięgać setek tysięcy złotych W Finlandii drobne wykroczenia związane z przekroczeniem prędkości podlegają stałym mandatom, ale poważniejsze wykroczenia, takie jak przekroczenie prędkości o ponad 20–25 km/h, skutkują karami uzależnionymi od dochodów. W systemie dziennych mandatów ostateczna kwota zależy od dochodów kierowcy, co oznacza, że zamożniejsi sprawcy mogą zapłacić tysiące za to samo wykroczenie. Innym krajem w Europie, który stosuje podobny system, jest Szwajcaria.Kilka lat temu głośno było o milionerze z Finlandii, który otrzymał mandat w wysokości 121 000 euro za przekroczenie prędkości o 30 km/h.Według Matasa Buzelisa z carVertical, kierowcy przekraczający prędkość powinni zdawać sobie sprawę, że narażają się nie tylko na wysokie mandaty, ale także na spowodowanie wypadków o poważnych konsekwencjach. Ekspert apeluje do ludzi, aby zachowywali się odpowiedzialnie i nie narażali niepotrzebnie życia swojego ani innych osób. Metodologia:Badanie carVertical łączy dane dotyczące szkód z indeksu przejrzystości rynku samochodów używanych, średnie miesięczne wynagrodzenia po opodatkowaniu w 23 krajach oraz standardową grzywnę za przekroczenie prędkości o 11–15 km/h w obszarze miejskim (gdy ograniczenie prędkości wynosi 50/60 km/h). Na podstawie tych danych eksperci obliczyli, jaki procent średniego miesięcznego dochodu stanowi grzywna i sporządzili odpowiedni ranking krajów. Niewielkie rozbieżności w wartościach są możliwe ze względu na różne kursy wymiany walut. Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Treść artykułu może nie być aktualna w świetle najnowszych zmian prawnych i/lub gospodarczych. Nie ponosimy odpowiedzialności za działania podjęte na podstawie informacji zawartych w niniejszym artykule.
PULS BRANŻY 14 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 WIRTUALNE ZESTAWY HAMULCÓW W należących do TMD katalogach Textar Brakebook i Pagid Brakebook oraz popularnym warsztatowym katalogu TecDoc pojawiła się opcja znalezienia wszystkich części niezbędnych do kompleksowej wymiany hamulców za pomocą jednego wyszukiwania. Nie trzeba już szukać poszczególnych elementów oddzielnie. „Wirtualny zestaw hamulców” zawiera komplet informacji o niezbędnych częściach: klockach i tarczach hamulcowych oraz – jeśli są potrzebne – czujnikach zużycia. TRACISZ DUŻO CZASU NA WYSZUKIWANIE ODPOWIEDNICH CZĘŚCI DO SAMOCHODÓW OBSŁUGIWANYCH W WARSZTACIE? FIRMA TMD FRICTION UŁATWIŁA KLIENTOM KOMPLETOWANIE ZESTAWÓW PRODUKTÓW HAMULCOWYCH SWOICH MAREK TEXTAR I PAGID, WPROWADZAJĄC „WIRTUALNE ZESTAWY HAMULCÓW”.
PULS BRANŻY 15 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 – W TMD Friction cały czas szukamy sposobów wykorzystania nowoczesnych technologii, aby zapewniać naszym klientom lepszą obsługę. „Wirtualny zestaw hamulcowy” to cyfrowe rozwiązanie, które ułatwia wyszukiwanie odpowiednich części i zmniejsza ryzyko pomyłki. To korzyść zarówno dla dystrybutorów, jak i warsztatów. Nowa funkcja w naszych katalogach potwierdza jednocześnie, że skutecznie dbamy o komfort użytkowania i wprowadzamy innowacje na różnych polach działalności – mówi Joanna Krężelok, Dyrektor oddziału TMD Friction Services w Polsce. TMD Friction jest wiodącym producentem hamulców klasy premium z najszerszym asortymentem: marka Textar pokrywa 90%, a Pagid 82% europejskiego parku samochodowego. Biorąc pod uwagę portfolio tych dwóch marek, TMD Friction oferuje łącznie około 3000 wirtualnych zestawów hamulców. Jak to działa? Nowa funkcja sprawia, że proces wyszukiwania części jest prostszy i bardziej efektywny. Konieczne jest znalezienie jedynie danego modelu pojazdu, a katalog poinformuje o wszystkich produktach potrzebnych do wymiany hamulców.
PULS BRANŻY 16 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 Usprawniony proces szukania referencji nie tylko oszczędza czas, ale też zmniejsza ryzyko błędów przy zamawianiu części. „Wirtualny zestaw hamulców” jest widoczny w katalogu, ale jego poszczególne elementy nadal należy zamawiać oddzielnie. Jednak ponieważ zestawy są tworem cyfrowym, a nie fizycznym, klienci nie muszą tworzyć dodatkowego numeru artykułu w swoim systemie zakupowym ani utrzymywać dodatkowych części w magazynie. Rozwiązanie obejmuje referencje dla samochodów osobowych i pojazdów dostawczych. Dodatkowa podpowiedź pojawiła się już w dostępnych przez komputer i aplikację na telefon katalogach Textar i Pagid Brakebook, a także katalogu części zamiennych TecDoc.
PULS BRANŻY 17 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 7 ZASAD, KTÓRE POMOGĄ W ROZWOJU TWOJEGO WARSZTATU Dobrze funkcjonujący warsztat samochodowy to dzisiaj znacznie więcej niż miejsce napraw. To pełnoprawny biznes, który musi działać sprawnie, budować zaufanie i umiejętnie wykorzystywać nowoczesne technologie. Dobrze zarządzany z czasem przekształca się w silną markę lokalną, przyciąga klientów i zapewnia sobie stabilny rozwój. Poznaj 7 kroków, które przyspieszą osiągnięcie tego celu. 1. Zaufanie do warsztatu to podstawa Klienci oczekują nie tylko fachowej naprawy, ale przede wszystkim pewności, że ich samochód trafił w dobre ręce. Jednym ze skutecznych sposobów na wyróżnienie się na tle konkurencji i wzmocnienie wiarygodności jest branding – zarówno własny, jak i oparty na współpracy z renomowanymi markami, takimi jak Mobil 1. Obecność silnej marki pozytywnie wpływa na decyzje klientów i buduje ich zaufanie. Z drugiej strony, w branży motoryzacyjnej nadal najskuteczniejszą formą reklamy jest polecenie. Według badania na zlecenie Mobil 1, aż 54% polskich kierowców wybiera warsztat na podstawie rekomendacji rodziny i znajomych (dla porównania 49% w Niemczech, 37% we Francji, 35% we Włoszech). Gdy profesjonalna obsługa łączy się z siłą marki i rekomendacjami znajomych, klienci chętniej wracają.
PULS BRANŻY 18 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 2. Technologia przyspiesza i usprawnia pracę Czas to pieniądz. Warsztaty, które wdrażają nowoczesne rozwiązania, zyskują przewagę. Narzędzia diagnostyczne wykorzystujące najnowsze rozwiązania technologiczne umożliwiają szybsze i bardziej precyzyjne wykrywanie usterek. Z kolei systemy do zarządzania warsztatem pomagają planować naprawy, monitorować stany magazynowe i śledzić zlecenia. Narzędzia cyfrowe to już nie trend, a rynkowa konieczność. 3. Inwestuj nie tylko w sprzęt, ale i w jakość Klienci oczekują fachowej obsługi, a ta wiąże się z oferowaniem sprawdzonych części zamiennych i płynów eksploatacyjnych. Produkty wysokiej jakości to mniejsze ryzyko reklamacji i większe zaufanie do warsztatu. Wybierając sprawdzone produkty, inwestujesz w wizerunek i wiarygodność swojej firmy. A zatem stosowanie najwyższej jakości olejów i części to nie tylko kwestia doskonałego serwisu. To inwestycja w reputację warsztatu jako miejsca, które stawia na jakość. 4. Postaw na cyfrową komunikację Dobry warsztat to nie tylko sprawne naprawy, ale też wygoda dla klienta. Możliwość rezerwacji online, przypomnienia o przeglądach, e-faktury czy wysyłane na telefon aktualizacje statusu zlecenia – to wszystko wpływa na doświadczenie klienta. Coraz więcej warsztatów współpracujących z marką Mobil wdraża takie rozwiązania, skracając czas obsługi i podnosząc jej jakość. 5. Bądź otwarty na sugestie klientów Sprawnie działający warsztat słucha swoich klientów. Ich opinie to źródło cennych wskazówek – od organizacji przestrzeni po przejrzystość cennika.
PULS BRANŻY 19 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 Chodzi nie tylko o zbieranie ocen, ale o realne działania: uproszczenie oferty, a czasem drobne udogodnienia, jak dostęp do Wi-Fi. Budowanie profesjonalnego wizerunku warsztatu mogą wspierać także inicjatywy prowadzone przez znane w branży marki. Na przykład, zainaugurowany w 2025 roku program Mobil Pro pomaga spełniać oczekiwania klientów dzięki prostym rozwiązaniom, takim jak elementy identyfikacji wizualnej czy gadżety. 6. Magazyn pod kontrolą = warsztat bez przestojów Nic tak nie frustruje klienta (i mechanika), jak przeciągający się czas naprawy z powodu braku części. Dobrze zorganizowany magazyn części i płynów to podstawa. Warto sięgać po rozwiązania, które ułatwiają kontrolowanie stanów magazynowych, ale również pomagają oszczędzić miejsce. Producent olejów Mobil wspiera warsztaty w tym zakresie, oferując Mobil Boxx – olej w worku foliowym z kranikiem, umieszczony w kartonowym opakowaniu. Tego typu rozwiązanie oszczędza miejsce i redukuje ilość odpadów z tworzyw sztucznych. Magazyn pod kontrolą to szybsze naprawy i lepsza obsługa. 7. Ludzie to największa siła warsztatu Największym atutem warsztatu jest jego zespół. Doświadczony i zaangażowany personel to gwarancja jakości. Liczy się nie tylko wiedza techniczna, ale także umiejętność komunikacji i współpraca. Inwestowanie w rozwój pracowników to inwestycja w przyszłość. Jeżeli poszukujesz wsparcia w tym zakresie, skorzystaj z gotowych rozwiązań. Wśród nich filmy szkoleniowe, przygotowane w ramach programu Mobil Pro, które pomagają mechanikom rozwijać kompetencje i podnosić jakość obsługi. Każdy z powyższych kroków może przybliżyć Twój warsztat do sukcesu - większej wydajności, lojalności klientów i przewagi nad konkurencją. Współpraca z liderami branży to inwestycja, która przynosi wymierne korzyści właścicielom warsztatów, jak i ich klientom.
20 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 LAKIERNIA ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ W LAKIERNI SAMOCHODOWEJ: KLUCZ DO PERFEKCYJNEGO WYKOŃCZENIA I ZWIĘKSZENIA RENTOWNOŚCI W obliczu rosnących oczekiwań klientów i zaciętej konkurencji na rynku usług motoryzacyjnych, systematyczne zarządzanie jakością przestaje być opcją, a staje się fundamentem sukcesu każdej profesjonalnej lakierni samochodowej. Wdrożenie i przestrzeganie najlepszych praktyk kontroli jakości to nie tylko gwarancja perfekcyjnego efektu końcowego, ale również prosta droga do optymalizacji kosztów, minimalizacji poprawek i budowania trwałej renomy marki. NAJLEPSZE PRAKTYKI KONTROLI JAKOŚCI W LAKIERNICTWIE SAMOCHODOWYM Jakość finalnej powłoki lakierniczej jest sumą precyzji na każdym, nawet najmniejszym etapie procesu naprawy. Aby zapewnić powtarzalność i najwyższy standard, kluczowe jest wdrożenie wieloetapowego systemu kontroli. 1. Etap Przygotowawczy – Fundament Sukcesu: • Dokładna Inspekcja Wstępna: Precyzyjna ocena uszkodzeń i szczegółowa dokumentacja (zdjęcia, opis) to podstawa. Należy zidentyfikować wszystkie wady i ustalić z klientem dokładny zakres prac. • Kontrola Przygotowania Powierzchni: To najważniejszy etap. Należy wdrożyć check-listę obejmującą kontrolę czystości (odtłuszczenie), jakości szlifowania (odpowiednia gradacja materiałów ściernych) oraz poprawności aplikacji podkładu. Błędy na tym etapie są najdroższe do naprawienia.
21 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 LAKIERNIA 2. Etap Aplikacji – Precyzja i Technologia: • Weryfikacja Koloru: Stosowanie spektrofotometru i wykonywanie natrysków próbnych to dziś standard. Kontrola dopasowania koloru musi odbywać się w odpowiednim oświetleniu, imitującym światło dzienne. • Kontrola Warunków w Kabinie: Systematyczne monitorowanie i zapis temperatury, wilgotności oraz czystości powietrza w kabinie lakierniczej. Zapewnia to idealne warunki do aplikacji i minimalizuje ryzyko wtrąceń. • Weryfikacja Techniki Aplikacji: Regularne szkolenia lakierników i kontrola stosowania się do kart technicznych produktów (proporcje mieszania, ciśnienie aplikacji, liczba warstw) są niezbędne. 3. Etap Końcowy – Gwarancja Perfekcji: • Kontrola Procesu Suszenia: Przestrzeganie zaleceń producenta lakieru co do czasu i temperatury suszenia/utwardzania jest kluczowe dla trwałości powłoki. • Inspekcja Finalna: Ostateczna kontrola jakości powłoki lakierniczej musi odbywać się przy użyciu specjalistycznego oświetlenia inspekcyjnego. Oceniana jest zgodność koloru, połysk, struktura oraz brak jakichkolwiek wad (wtrącenia, zacieki, mgiełka). • Pomiar Grubości Powłoki: Użycie elektronicznego miernika grubości lakieru pozwala na obiektywną ocenę i stanowi dowód profesjonalnie wykonanej usługi, zgodnej ze standardami OEM. JAK ZAPEWNIĆ NAJWYŻSZY STANDARD USŁUG LAKIERNICZYCH? Osiągnięcie i utrzymanie najwyższego standardu to proces ciągły, który wykracza poza samą kontrolę techniczną. Wymaga on zaangażowania całego zespołu i wdrożenia kultury jakości. • Standaryzacja i Dokumentacja: Stworzenie i bezwzględne przestrzeganie pisemnych procedur (SOP - Standard Operating Procedures) dla każdego etapu procesu. Karta naprawy pojazdu, na której odnotowywane są wszystkie wykonane czynności i kontrole, jest nieocenionym narzędziem. • Inwestycja w Technologię i Szkolenia: Nowoczesny sprzęt (spektrofotometry, lampy inspekcyjne, systemy odpylające) to podstawa. Równie ważny jest stały rozwój kompetencji zespołu poprzez regularne szkolenia produktowe i technologiczne. • Zarządzanie Materiałami: Korzystanie z kompletnych systemów lakierniczych od jednego, renomowanego dostawcy gwarantuje kompatybilność produktów i wsparcie techniczne, co przekłada się na powtarzalność efektu.
22 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 • Mierzenie i Analiza Wyników: Wprowadzenie Kluczowych Wskaźników Efektywności (KPI), takich jak odsetek reklamacji i poprawek, pozwala na monitorowanie skuteczności wdrożonych procedur i identyfikację obszarów wymagających usprawnienia. • Komunikacja z Klientem: Przejrzysty proces, od wyceny po odbiór pojazdu, buduje zaufanie. Wręczenie klientowi certyfikatu jakości lub raportu z pomiaru grubości lakieru podkreśla profesjonalizm i dbałość o detale. Inwestycja w system zarządzania jakością to nie koszt, a najważniejsza inwestycja w przyszłość lakierni. Każda złotówka wydana na lepszy sprzęt, szkolenia czy usprawnienie procesu zwraca się wielokrotnie w postaci mniejszej liczby kosztownych poprawek, oszczędności materiałów i, co najważniejsze, lojalności zadowolonych klientów, którzy są najlepszą wizytówką firmy. 1 Najwięksi producenci lakierów samochodowych oferują własne, zintegrowane systemy, które łączą produkty, technologię, oprogramowanie i wsparcie merytoryczne. Celem tych programów jest zapewnienie powtarzalnej, najwyższej jakości napraw przy jednoczesnej optymalizacji procesów i kosztów – Glasurit (BASF) - RATIO System: To jeden z najbardziej znanych systemów na rynku. Nie jest to pojedynczy produkt, ale cała filozofia zarządzania warsztatem. • Elementy systemu: Obejmuje narzędzia do cyfrowego doboru koloru (np. spektrofotometr RATIO Scan), oprogramowanie do zarządzania recepturami (Glasurit Profit Manager Pro), a także audyty, szkolenia i doradztwo w zakresie optymalizacji procesów (np. Bodyshop Audit). Pomaga to standaryzować pracę i zwiększyć wydajność. – PPG - ProcessManager, MVP (Most Valued Partner): PPG oferuje zaawansowane oprogramowanie i programy partnerskie. • ProcessManager: Platforma do zarządzania procesami w warsztacie, która pomaga monitorować każdy etap naprawy, od przyjęcia pojazdu po jego wydanie. • Program MVP: Skupia się na doradztwie biznesowym, analizie kluczowych wskaźników wydajności (KPI), szkoleniach z tzw. "szczupłego zarządzania" (Lean Management) i optymalizacji przepływu pracy w celu maksymalizacji rentowności. – Axalta (m.in. marki Spies Hecker, Standox, Cromax) - Repanet: Jest to międzynarodowa sieć warsztatów wspieranych przez Axalta. • Korzyści z członkostwa: Warsztaty zrzeszone w Repanet otrzymują wsparcie technologiczne, dostęp do najnowszych narzędzi cyfrowych do zarządzania kolorem, a także wsparcie biznesowe i marketingowe. Program kładzie silny nacisk na utrzymanie wysokich, ustandaryzowanych standardów jakości. LAKIERNIA
23 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 LAKIERNIA 2. Niezależne oprogramowanie do zarządzania warsztatem (BMS) Są to specjalistyczne programy komputerowe (BMS - Bodyshop Management System) stworzone do kompleksowego zarządzania serwisem blacharsko-lakierniczym. Chociaż nie są powiązane z konkretnym producentem lakierów, często integrują się z ich systemami (np. doboru kolorów) oraz z programami do kosztorysowania szkód (Audatex, Eurotax). Moduły kontroli jakości są ich kluczowym elementem. • BP Flow: Jedno z najpopularniejszych rozwiązań na polskim rynku, często określane jako "szyte na miarę". Umożliwia szczegółowe śledzenie postępu naprawy, tworzenie cyfrowej dokumentacji (zdjęcia, checklisty), zarządzanie pracą lakierników i kontrolę jakości na każdym etapie. • DealerBMS (Grupa Dealer): Zaawansowany system do zarządzania serwisem, który pozwala na pełną kontrolę nad procesem likwidacji szkody. Umożliwia tworzenie wirtualnej teczki zlecenia, planowanie pracy w kalendarzu i monitorowanie wszystkich etapów naprawy, co jest fundamentem skutecznej kontroli jakości. • Inne rozwiązania: Na rynku dostępne są również programy takie jak Warsztat24 czy eSowa (od Inter Cars), które choć mają szersze zastosowanie w mechanice, oferują funkcje pomocne w organizacji pracy i dokumentowaniu procesów również w lakierni. 3. Zewnętrzne certyfikaty jakości To formalne potwierdzenie przez niezależną, zewnętrzną jednostkę, że lakiernia spełnia określone, rygorystyczne normy jakościowe. Posiadanie takiego certyfikatu jest ogromnym atutem wizerunkowym i marketingowym, szczególnie w rozmowach z klientami flotowymi i firmami ubezpieczeniowymi. • Certyfikacja TÜV Rheinland / DEKRA: Te międzynarodowe jednostki certyfikujące oferują specjalistyczne audyty i certyfikaty dla serwisów blacharsko-lakierniczych. Weryfikują one m.in. wyposażenie warsztatu, kompetencje personelu, stosowane technologie napraw oraz procesy kontroli jakości. Posiadanie certyfikatu "Certyfikowany Warsztat Napraw Powypadkowych" jest dowodem najwyższych standardów. • Norma ISO 9001:2015: Jest to międzynarodowa norma dotycząca systemów zarządzania jakością. Jej wdrożenie w lakierni oznacza wprowadzenie ustandaryzowanych, udokumentowanych procedur dla wszystkich kluczowych procesów w firmie. Choć jest to norma uniwersalna (nie tylko dla lakierni), jej posiadanie świadczy o dojrzałości organizacyjnej firmy i jej zaangażowaniu w ciągłe doskonalenie jakości. Wybór odpowiedniego systemu zależy od wielkości lakierni, jej specyfiki oraz celów strategicznych. Często najlepsze efekty przynosi połączenie kilku rozwiązań, np. wdrożenie programu od dostawcy lakierów wspartego przez niezależne oprogramowanie BMS i zwieńczone uzyskaniem zewnętrznego certyfikatu jakości.
24 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 LAKIERNIA Wdrożenie systematycznego podejścia do kontroli jakości jest strategiczną decyzją, która pozycjonuje lakiernię jako lidera na rynku, gotowego sprostać wymaganiom zarówno klientów indywidualnych, jak i partnerów z branży ubezpieczeniowej czy flotowej.
25 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 LAKIERNIA BEZPIECZEŃSTWO PRACY W LAKIERNI: JAK CHRONIĆ PRACOWNIKÓW? Praca lakiernika samochodowego to zawód, który wymaga nie tylko precyzji i doświadczenia, ale także świadomości potencjalnych zagrożeń. W każdej lakierni, niezależnie od jej wielkości, pracownicy są narażeni na kontakt z substancjami chemicznymi, pyłami i oparami, które mogą mieć poważne konsekwencje dla ich zdrowia. Dlatego tak kluczowe jest wdrożenie i utrzymanie rygorystycznych standardów bezpieczeństwa. ZAGROŻENIA W LAKIERNI SAMOCHODOWEJ Zagrożenia, na które narażeni są pracownicy lakierni, można podzielić na kilka kategorii: • Zagrożenia chemiczne: Lakiery, rozpuszczalniki, utwardzacze i inne preparaty zawierają lotne związki organiczne (LZO), izocyjaniany i metale ciężkie. Ich wdychanie może prowadzić do podrażnień dróg oddechowych, chorób skóry, a w dłuższej perspektywie do uszkodzenia narządów wewnętrznych. • Zagrożenia pyłowe: Szlifowanie starych powłok lakierniczych i szpachli generuje drobny pył, który może osadzać się w płucach, prowadząc do pylicy lub innych chorób układu oddechowego. • Zagrożenia pożarowe i wybuchowe: Wiele substancji używanych w lakierniach jest łatwopalnych. Opary mogą tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe, co stwarza ryzyko pożaru lub eksplozji, zwłaszcza w pomieszczeniach bez odpowiedniej wentylacji. • Zagrożenia fizyczne: Praca z narzędziami elektrycznymi i pneumatycznymi, a także długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej, mogą prowadzić do urazów, chorób układu mięśniowo-szkieletowego i ogólnego zmęczenia.
26 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 LAKIERNIA KLUCZOWE ZASADY BHP DLA LAKIERNI Aby skutecznie chronić pracowników, właściciele lakierni muszą wdrożyć kompleksowe rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. 1. Odpowiednie wyposażenie i wentylacja Podstawą bezpiecznej pracy jest prawidłowo działająca kabina lakiernicza, wyposażona w wydajny system wentylacji. Zapewnia on ciągłą wymianę powietrza, co minimalizuje stężenie szkodliwych oparów i pyłów. Regularne przeglądy i czyszczenie filtrów to absolutna konieczność. Dodatkowe wyciągi miejscowe, np. przy stanowiskach do szlifowania, są również bardzo ważne. 2. Środki ochrony indywidualnej (ŚOI) Każdy pracownik powinien mieć dostęp do odpowiednich środków ochrony indywidualnej, a ich używanie powinno być bezwzględnie egzekwowane. Do niezbędnego wyposażenia należą: • Maski i półmaski z odpowiednimi filtrami: Chronią drogi oddechowe przed oparami, gazami i pyłami. • Kombinezony ochronne: Zabezpieczają skórę przed kontaktem z lakierami i rozpuszczalnikami. • Rękawice nitrylowe: Są odporne na działanie większości chemikaliów i chronią dłonie. • Okulary lub przyłbice ochronne: Zabezpieczają oczy przed odpryskami i rozpryskami substancji chemicznych. • Odpowiednie obuwie: Chroni stopy przed chemikaliami i zapewnia stabilność. 3. Szkolenia i edukacja Pracownicy muszą być regularnie szkoleni z zakresu BHP. Szkolenia powinny obejmować: • Zasady bezpiecznego obchodzenia się z chemikaliami: W tym przechowywanie, mieszanie i utylizacja. Prawidłowe użycie i konserwacja ŚOI. • Procedury awaryjne: Co zrobić w przypadku pożaru, wycieku substancji chemicznej lub innego wypadku. 4. Systematyczna kontrola i monitoring Właściciele lakierni powinni regularnie przeprowadzać kontrole w celu upewnienia się, że wszystkie procedury bezpieczeństwa są przestrzegane. Monitoring środowiska pracy, w tym pomiary stężenia szkodliwych substancji, pozwoli na wczesne wykrycie ewentualnych zagrożeń i podjęcie działań zapobiegawczych.
27 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 LAKIERNIA Zasady prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, w tym funkcjonowanie lakierni samochodowych, są regulowane przez szereg przepisów, a ich przestrzeganie jest kontrolowane przez różne organy państwowe. Kontrole mogą mieć charakter planowy lub interwencyjny (na skutek skargi). Poniżej przedstawiono główne organy, które mają prawo do kontroli lakierni samochodowej, wraz z ich podstawami prawnymi i zakresem działania. 1. Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) Kto? Inspektorzy pracy. Kiedy? Kontrole mogą być planowe, realizowane zgodnie z rocznym planem kontroli, lub interwencyjne, np. na wniosek pracownika lub w przypadku wypadku przy pracy. Na jakich podstawach prawnych? Główną podstawą jest Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy oraz Kodeks Pracy. – Zakres kontroli PIP: • Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), w tym: ›Stan techniczny kabiny lakierniczej i systemu wentylacji. ›Zapewnienie pracownikom odpowiednich środków ochrony indywidualnej (masek, kombinezonów, rękawic, okularów). ›Prowadzenie szkoleń BHP i oceny ryzyka zawodowego. ›Zapewnienie odpowiednich warunków pracy, w tym oświetlenia, porządku i czystości. • Przestrzeganie przepisów prawa pracy, np. umów o pracę, czasu pracy, wypłaty wynagrodzeń. 2. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ) Kto? Inspektorzy WIOŚ. Kiedy? Kontrole mogą być planowe lub interwencyjne, np. w odpowiedzi na zanieczyszczenie środowiska lub skargi sąsiadów na uciążliwy zapach. Na jakich podstawach prawnych? Podstawą jest Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. – Zakres kontroli WIOŚ: • Emisja zanieczyszczeń do powietrza: Sprawdzenie, czy lakiernia posiada wymagane pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza (lub odpowiednie zgłoszenie) oraz czy dotrzymuje określonych w nim standardów emisyjnych. Kontrola może obejmować pomiary stężenia lotnych związków organicznych (LZO). • Gospodarka odpadami: Kontrola sposobu magazynowania, transportu i utylizacji odpadów niebezpiecznych (np. zużytych rozpuszczalników, resztek lakierów, filtrów). Weryfikacja wpisu do Bazy Danych o Odpadach (BDO) i dokumentacji dotyczącej przekazywania odpadów.
28 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 LAKIERNIA • Odprowadzanie ścieków: Sprawdzenie, czy lakiernia posiada odpowiednie pozwolenia wodnoprawne i czy ścieki są neutralizowane przed odprowadzeniem do kanalizacji. 3. Państwowa Straż Pożarna (PSP) Kto? Strażacy upoważnieni przez komendanta Państwowej Straży Pożarnej. Kiedy? Kontrole są prowadzone w ramach czynności kontrolno-rozpoznawczych, które mogą być planowe lub doraźne. Na jakich podstawach prawnych? Podstawą prawną jest Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej. – Zakres kontroli PSP: • Zabezpieczenia przeciwpożarowe i przeciwwybuchowe: Weryfikacja, czy lakiernia posiada odpowiednie systemy wentylacji przeciwwybuchowej (ATEX), gaśnice, instrukcję bezpieczeństwa pożarowego oraz czy strefy zagrożenia wybuchem są prawidłowo wyznaczone i oznakowane. • Dokumentacja: Sprawdzenie, czy właściciel lakierni posiada Ocenę Zagrożenia Wybuchem oraz inne wymagane dokumenty, np. związane z wyposażeniem w systemy wykrywania pożaru. • Drogi ewakuacyjne: Sprawdzenie, czy drogi ewakuacyjne są drożne i odpowiednio oznakowane. 4. Państwowa Inspekcja Sanitarna (SANEPID) Kto? Inspektorzy sanitarni. Kiedy? Kontrole są przeprowadzane w ramach nadzoru sanitarnego, w tym w celu oceny wpływu działalności na zdrowie publiczne i środowisko. Na jakich podstawach prawnych? Podstawą jest Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. – Zakres kontroli SANEPID: • Warunki higieniczno-sanitarne: Kontrola warunków pracy, w tym stanu pomieszczeń, szatni, sanitariatów oraz zaopatrzenia w wodę. • Zagrożenia zdrowotne: Ocena narażenia pracowników na szkodliwe czynniki chemiczne, fizyczne i biologiczne. Może to obejmować pomiary stężenia szkodliwych substancji w powietrzu na stanowiskach pracy. • Zgodność z wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi dla danego typu obiektu. Podsumowując, właściciel lakierni samochodowej może spodziewać się kontroli z wielu stron, a każda z instytucji weryfikuje inny aspekt jej funkcjonowania. Przygotowanie do kontroli wymaga prowadzenia pełnej dokumentacji i bieżącego przestrzegania przepisów z zakresu BHP, ochrony środowiska i ochrony przeciwpożarowej.
PULS BRANŻY 29 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 LAKIERNIA Wnioski Inwestycja w bezpieczeństwo pracy to nie tylko obowiązek prawny i moralny każdego przedsiębiorcy, ale również inwestycja w przyszłość firmy. Zadowoleni, zdrowi pracownicy są bardziej wydajni i lojalni. Zapewnienie im bezpiecznego środowiska pracy minimalizuje ryzyko wypadków, absencji chorobowej i kar finansowych. Profesjonalna lakiernia to bezpieczna lakiernia.
30 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 LAKIERNIA SPEKTROFOTOMETRY W LAKIERNICTWIE SAMOCHODOWYM: PRZEWODNIK EKSPERTA PO POMIARZE KOLORU, PRZEGLĄDZIE RYNKU I TRENDACH TECHNOLOGICZNYCH WPROWADZENIE: REWOLUCJA CYFROWA W DOBORZE KOLORU Wysoka precyzja i spójność koloru są fundamentem profesjonalnego lakiernictwa renowacyjnego. Tradycyjne metody doboru koloru, opierające się na ludzkim oku, wzornikach kolorystycznych (tzw. fiszach) oraz kodach lakieru, często stanowią źródło wyzwań i frustracji. Drobne, niezauważalne na pierwszy rzut oka różnice w odcieniu mogą prowadzić do widocznego efektu niedopasowania, co w konsekwencji obniża jakość usługi i satysfakcję klienta. Należy mieć świadomość, że nawet oryginalny kod lakieru nie gwarantuje idealnego dopasowania do pojazdu, który opuścił linię produkcyjną kilka, a nawet kilkanaście lat temu. Na kolor powłoki lakierniczej w toku eksploatacji wpływają liczne czynniki, takie jak naturalne płowienie pod wpływem promieniowania UV, a nawet wahania ciśnienia i temperatury w trakcie procesu produkcyjnego. Dlatego specjaliści w mieszalniach lakierów od dawna podkreślają, że dokładne dopasowanie koloru wymaga uwzględnienia dodatkowych czynników i analizy próbki koloru z pojazdu. W odpowiedzi na te wyzwania, branża lakiernicza przeszła cyfrową transformację, a kluczowym narzędziem w tym procesie stał się spektrofotometr. Jest to zaawansowane urządzenie optyczne, które obiektywnie mierzy, analizuje i identyfikuje kolor z wyjątkową precyzją, eliminując subiektywizm oceny wzrokowej. Spektrofotometr nie jest już luksusem, a coraz częściej wypiera kolorymetry i staje się standardowym wyposażeniem nowoczesnego warsztatu. Inwestycja w to urządzenie przekłada się bezpośrednio na wydajność, oszczędność i profesjonalizm, co jest przedmiotem szczegółowej analizy w niniejszym raporcie.
31 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025
32 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 CZĘŚĆ I:MECHANIZMY DZIAŁANIA I EWOLUCJA TECHNOLOGICZNA 1.1.Fundamenty fizyki koloru i zasada działania spektrofotometru Aby zrozumieć, jak działa spektrofotometr, należy uświadomić sobie, że kolor jest zjawiskiem fizycznym, a nie tylko wrażeniem estetycznym. Z fizycznego punktu widzenia, kolor to nic innego jak fale elektromagnetyczne o określonej długości. Kiedy docierają one do oka, powodują wrażenie odbierania barw. Spektrofotometr naśladuje ten proces, jednak z nieporównywalnie większą precyzją, przekładając wrażenie wizualne na obiektywne dane liczbowe. Proces pomiaru koloru za pomocą spektrofotometru odbywa się w kilku kluczowych etapach : 1. Emisjaświatła: Urządzenie wyposażone jest w diody LED lub standardowe żarówki o ściśle określonych parametrach barwy świetlnej. Wytwarza i emituje wiązkę światła, kierując ją na powierzchnię lakieru. 2. Odbicie i rozszczepienie: Światło odbija się od warstwy lakieru, a następnie przechodzi przez element rozszczepiający, taki jak pryzmat lub siatka dyfrakcyjna. Element ten rozdziela wiązkę na poszczególne długości fal. 3. Pomiar: Odpowiednia szczelina pomiarowa spektrofotometru mierzy zakres i długość fal elektromagnetycznych, które zostały odbite. Następnie światło jest kierowane na specjalny detektor, który zbiera te dane. 4. Analiza i dobór receptury: Zebrane dane spektralne są przesyłane do komputera lub zintegrowanego oprogramowania. Na podstawie tego cyfrowego „profilu kolorystycznego” (nazywanego również „wzorem” lub „odciskiem palca”) , oprogramowanie przeszukuje ogromne bazy danych receptur, aby automatycznie dobrać skład lakieru bazowego. Nowoczesne systemy, takie jak Axalta Irus Scan, mogą korzystać z baz zawierających ponad 2 miliony receptur, co znacząco zwiększa szanse na idealne dopasowanie. 1.2.Różne geometrie, różne zastosowania: Od pomiaru do perfekcyjnego dopasowania efektu Złożoność współczesnych lakierów samochodowych, a w szczególności popularność pigmentów z efektem specjalnym, takich jak perła, mika czy aluminium, wymusiła ewolucję urządzeń pomiarowych. Zwykły pomiar koloru nie jest już wystarczający, ponieważ percepcja lakieru zależy nie tylko od jego odcienia, ale również od kąta, pod jakim pada i odbija się światło. Właśnie dlatego rozróżnia się kilka typów geometrii pomiarowych, z których każda służy innym celom : • Spektrofotometry 0°/45° (lub 45°/0°): Jest to podstawowa geometria, która mierzy światło odbite pod stałym kątem 45 stopni. Pomiar ten nie LAKIERNIA
33 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 uwzględnia połysku, co sprawia, że jest najbardziej zbliżony do percepcji ludzkiego oka i jest idealny do pomiarów na gładkich i matowych powierzchniach (tzw. solidach). Chociaż nadal są używane, w lakiernictwie samochodowym wypierają je nowocześniejsze rozwiązania, ponieważ ich skuteczność dla lakierów efektowych jest bardzo niska. • Spektrofotometry sferyczne: Mierzą światło odbite pod wszystkimi kątami, co pozwala na dokładne zdefiniowanie barwy niezależnie od połysku i struktury powierzchni. Stosuje się je do pomiaru koloru na powierzchniach chropowatych, ale także na tych o bardzo wysokim połysku, włączając w to lakiery metaliczne. • Spektrofotometry wielokątowe: To kluczowa innowacja dla lakiernictwa renowacyjnego, będąca bezpośrednią odpowiedzią na trend rosnącej popularności lakierów z efektem specjalnym. Urządzenia te mierzą kolor pod wieloma różnymi kątami (np. 5, 6, 12), aby precyzyjnie uchwycić zjawisko „flip-flop”, czyli zmianę koloru i efektu w zależności od kąta widzenia. Przykłady obejmują urządzenia X-Rite, takie jak MA-5 QC (5 kątów), MA-T6 (6 kątów) i MA-T12 (12 kątów), które zostały zaprojektowane specjalnie do pomiaru barw metalicznych, perłowych i innych pigmentów specjalnych. Im więcej kątów pomiarowych, tym dokładniejsze i bardziej kompleksowe odwzorowanie złożonego charakteru lakieru. Zwykły pomiar koloru jest niewystarczający w obliczu złożoności współczesnych powłok. Prawdziwa wartość spektrofotometru w lakiernictwie leży w jego zdolności do uchwycenia nie tylko odcienia, ale również efektu perłowego czy metalicznego, oraz połysku. To właśnie ta zdolność pozwoliła na zwiększenie zaufania do technologii, co jest kluczowe, aby skuteczność pomiaru dla lakierów metalicznych i perłowych wzrosła z historycznych 60% do znacznie wyższych wartości. CZĘŚĆ II PRZEGLĄD RYNKU I PORÓWNANIE LIDERÓW BRANŻY Rynek spektrofotometrów dla lakiernictwa jest zdominowany przez kilku kluczowych graczy, którzy nie tylko dostarczają urządzenia, ale często całe, zintegrowane systemy doboru i zarządzania kolorem. Wybór odpowiedniego urządzenia często wiąże się z decyzją o współpracy z konkretnym dostawcą lakierów i jego cyfrowym ekosystemem, co wpływa na codzienne operacje warsztatu. 2.1.X-Rite: Precyzja w detalu X-Rite jest jednym z czołowych producentów spektrofotometrów, specjalizującym się w pomiarach wielokątowych. Oferuje szeroką gamę modeli, od kompaktowych i uniwersalnych po zaawansowane urządzenia laboratoryjne. • MA-5 QC: Kompaktowy, lekki (0.6 kg) i poręczny spektrofotometr z pięcioma kątami pomiaru, dedykowany do kontroli jakości i pomiaru LAKIERNIA
34 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 lakierów efektowych. Czas pomiaru wynosi zaledwie 2,5 sekundy, a wysoka powtarzalność pomiarowa minimalizuje zmęczenie operatora. Urządzenie posiada intuicyjny ekran dotykowy, który wyświetla dane ze wszystkich pięciu kątów i informuje o prawidłowym pozycjonowaniu, a automatyczna przesłona optyki zapobiega dostawaniu się kurzu do wnętrza. • MA-T6 i MA-T12: Są to bardziej zaawansowane spektrofotometry wielokątowe, odpowiednio z sześcioma i dwunastoma kątami pomiarowymi. Obydwa modele, w połączeniu z funkcją obrazowania barw, pozwalają na wizualizację i charakteryzację złożonych materiałów, co jest idealnym rozwiązaniem do zaawansowanych badań i kontroli jakości. Wszystkie urządzenia X-Rite są kompatybilne z dedykowanym oprogramowaniem EFX QC, które dostarcza narzędzi wizualnych, ułatwiających zarządzanie jakością. Warto zwrócić uwagę na wbudowany czujnik temperatury próbki w niektórych modelach, co jest kluczowe dla precyzyjnych pomiarów, ponieważ kolor może zmieniać się wraz z temperaturą. 2.2.Axalta: Kompleksowość i łatwość użycia Axalta, czołowy producent lakierów, oferuje również zaawansowane rozwiązania pomiarowe, które stanowią integralną część ich cyfrowego ekosystemu. • Axalta Irus Scan: Najnowszej generacji spektrofotometr, który jest pierwszym tego typu urządzeniem z wbudowaną funkcją pomiaru połysku. Wykorzystuje opatentowaną technologię „kąta odwrotnego”, która pomaga w identyfikacji pigmentów efektowych. Irus Scan jest częścią trzyetapowego procesu cyfrowego zarządzania kolorem: zeskanuj, dopasuj i wymieszaj. • Acquire™ Quantum EFX: Ten model wyróżnia się ergonomicznym designem, jest mały i lekki, co umożliwia obsługę jedną ręką. Klienci doceniają go za szybkość działania („Freaky fast”), a także za ulepszenia, takie jak ładowalne baterie i stację dokującą, która eliminuje konieczność podłączania urządzenia do komputera za każdym razem. Mniejsza apertura pomiarowa poprawia precyzję pomiarów na zakrzywionych powierzchniach. 2.3.PPG: Integracja i wydajność PPG oferuje urządzenia zaprojektowane z myślą o maksymalnej wydajności i integracji z ich systemami lakierniczymi. • PPG DigiMatch™: Ten spektrofotometr charakteryzuje się ergonomicznym i kompaktowym designem, umożliwiającym obsługę jedną ręką. Wyposażono go w cyfrowy aparat fotograficzny, który LAKIERNIA
35 e-AUTO SERVICE MANAGER 09 - 2025 rejestruje 6 kątów obrazowania i 6 kątów odbicia, co dostarcza informacji o kolorze i teksturze. Urządzenie posiada trzy czujniki nacisku wokół portu pomiarowego, które zapewniają precyzyjne odczyty nawet na trudnych, zakrzywionych powierzchniach i skracają czas pomiaru do około 30 sekund. PPG DigiMatch™ integruje się bezproblemowo z oprogramowaniem PAINTMANAGER® XI i VisualizID™. • PPG RapidMatch® XI: Jest to urządzenie przeznaczone do precyzyjnych odczytów koloru i tekstury. Podobnie jak DigiMatch™, integruje się z oprogramowaniem PAINTMANAGER® XI, co zwiększa wydajność pracy. 2.4.Konica Minolta: Tradycja i niezawodność Konica Minolta to firma o długiej tradycji w produkcji urządzeń pomiarowych, które są cenione za solidność i niezawodność. • CM-25d, CM-26d i CM-26dG: Te modele wykorzystują sprawdzoną, 20-letnią technologię pomiarową w geometrii d/8. Najbardziej zaawansowany model, CM-26dG, posiada wbudowany połyskomierz 60 stopni i dwa pola pomiarowe (o średnicach 3mm i 8mm), co czyni go wyjątkowo uniwersalnym. Urządzenia te charakteryzują się wysoką powtarzalnością pomiarową. • CM-17d i CM-16d: To nowsze, przenośne modele. CM-17d wyposażono w innowacyjny elektroniczny wizjer, który ułatwia precyzyjne pozycjonowanie na trudnych lub małych próbkach. Urządzenia oferują łączność bezprzewodową (Wi-Fi, Bluetooth) oraz funkcję Wavelength Analysis & Adjustment (WAA), która kompensuje odchylenia pomiaru spowodowane uderzeniami lub zmianami temperatury. 2.5.Pozostali gracze i kompletne systemy Rynek oferuje również rozwiązania od innych producentów, takich jak BYK (którego spektrofotometr color2go oferuje jednoczesny pomiar barwy i połysku ) oraz Chromax, którego ChromaVision Pro Mini jest doceniany przez lakierników za szybkość, precyzję i dużą bazę danych receptur. Należy również wspomnieć o firmie Profix, która oferuje spektrofotometr jako integralną część swojego innowacyjnego systemu lakierniczego, integrującego pomiar z aplikacją chmurową i systemem mieszalniczym. Prawdziwym kierunkiem rozwoju na rynku jest przesunięcie od pojedynczych urządzeń do kompletnych, cyfrowych ekosystemów. Spektrofotometr staje się jedynie punktem wejścia do szerszej platformy, która łączy pomiar, bazę receptur i zarządzanie procesem renowacyjnym. Decyzja o zakupie urządzenia staje się więc w istocie wyborem całego cyfrowego systemu, co wymaga analizy jego kompatybilności, wsparcia technicznego i funkcjonalności oprogramowania. LAKIERNIA
RkJQdWJsaXNoZXIy ODk4Nzg=